از عباس کیارستمی هنرمند و کارگردان سرشناس سینمای ایران پرسیدم، از مجموع بیش از 60 هزار مصرع شعر دیوان شمس مولانا، کمتر از چهار هزار مصرع را انتخاب کردید و نتیجه آن کتاب «آتش» شد؛ اگر الان بپرسیم که واقعا از آن هزاران مصرع انتخابیتان یکی را که در خاطرتان هست را بگویید، کدام به ذهن و زبان شما میآید، بلافاصله و بیوقفه گفت: "به عشق خواجهگی از بندگی چه محرومی"
که البته همیشه این دخالت ناصواب را خودم در مورد این شعر اعمال کردم که میشود: «به عشق خواجهگی از بندگی چه محرومیم»!
بسیاری از بزرگان باور دارند که هنرمندان بیش از هر طبقه دیگری در ساختن جامعه خود موثرند، از این نگاه میتوان گفت کیارستمی یکی از اثرگزارترین روشنفکران ایرانی است.
کتاب «آتش» (جزیی از کلیات شمس) سومین اثر در ادامه تجربیات عباس کیارستمی در حوزه ادبیات کهن است که توسط موسسه فرهنگی- پژوهشی نشر نظر منتشر شده است. او پیش از این روایتهای خود که نوعی تدوین دوباره بهشمار میروند را از حافظ و سعدی منتشر کرده و خیام را هم در دست آمادهسازی دارد.
خودش میگوید: هدف اصلیاش را در همه این سه کتاب حافظ و سعدی و مولوی ابتدا سهل کردن، راحت خواندن و دریافت راحت شعر و درک مفهوم آن است و قصدش نوآوری و غیر متعارف بودن و سرک کشیدن در حوزه ادبیات و چاپ کتاب نبوده؛ اولین نکته و مهم ترین نکته این بود که برای خودش و هرکس دیگر که حوصله یا امکان خواندن اشعار شعرای کهن ایران را ندارد امکانی فراهم کند که مفاهیم عالی و عمیق شعرها را بفهمد و لذت ببرد. اولین مصرف کننده این کتابها خود اوست.
کیارستمی باور دارد: "هر غزل مثل یک فیلم است. میخوانی و میفهمی که چیزی را دارد در یک شاعرانگی میگوید. نه با صراحت سینما اما اگر بخواهیم یک مفهوم شخصی، یک استنباط شخصی از یک غزل پیدا کنیم با چه ترکیبی از این ابیات میتوانیم به این هدف برسیم؟ این مهمترین کاری است که در گزینش من در غزلیات شمس انجام شد و سختترین کاری هم بوده که در این مجموعه کردهام. بعید میدانم که دیگر این حوصله را داشته باشم که این نوع کار، کاری را که در مورد این گزینش انجام دادهام، در کار دیگری هم انجام بدهم."
این هنرمند سرشناس سینمای ایران کارش تنها فیلمسازی و کارگردانی نیست. مینویسد، عکاس میکند و نقاشی؛ متولد ١٣١٩ تهران؛ اما از ابتدا کارش با ساخت فیلمهای کوتاه و بلند، به عنوان شاخصترین فیلمساز ایرانی در عرصهی جهانی شناخته شده است.
در کارنامهی فیلمسازی کیارستمی ساخت فیلمهای کوتاه نان و کوچه، زنگ تفریح، تجربه، دو راه حل برای یک مساله و .. و فیلمهای بلند گزارش ، اولیها، خانهی دوست کجاست، مشق شب، کلوز آپ، نمای نزدیک، زندگی و دیگر هیچ، زیر درختان زیتون، طعم گیلاس، باد ما را خواهد برد، ABC آفریقا، شیرین، کپی برابر اصل، مثل یک عاشق و... ثبت شده است.
زهرا راد